What is or what can be

Snow covered tree tops in a veil of mist. The perspective stresses the height of the forest in a snow carpet. The cutout of the landscape has been painted on a diptych, interrupted by a view at an interior. A woman in a white dress, turned backward, is standing in the room. She is looking downward. It draws our focus to the parquet lines that follow the perspective of the trees till horizontal brushstrokes mark the walls of the room. The dominant white refers to the snow, but through the slightly warmer tones that shimmer inside the interior it breaks as well with the landscape. The scenes are part of set of panels, two metres high but hardly half a metre wide. Most of the work consists of white, undefined spaces, one panel put in front of another, adding more shades and segmentations. The diptych grasps several aspects of Joël Schuurmans’ work. Urban landscape, countyside or people, he always reveals fractures. His paintings show a tension between disruption and connection. Can the one exist without the other? Schuurmans also shows there is more to the defined area. He paints what is present to him, but he remains open to what is absent or possible.

Schuurmans plays with contrasts, with boundaries and with transitions. His landscapes are about nature and culture. Portraits or body parts are about the discord as well as the relation between the inner and the outer, seeing and feeling, wanting and managing, with the skin as a boundary. Schuurmans cuts images and presents them fragmentary. Lines form fractures throughout the body or the face. Split portraits get a new composition. The skin confronts us with temporariness and is our visibleness to the outside world. Beautiful, plain, regular or divergent are only what we see. What lurks under the skin? Who is that person? Schuurmans paints on panel but also old canvas. The cloth is so worn out that its roughness becomes a skin by itself. What makes somebody or something valuable?

By painting spaces in spaces, Schuurmans creates a lot of depth in his work, an optic play of surfaces, in front of, next to or behind each other. Sometimes he puts a painted plexiglass in front of a painting. Some series, he by turns edits with paint and epoxy, which also creates more depth. Despite split-ups and contrasts, there is a lot of coherence in his images. Colors, lines or forms melt into new forceful images. Schuurmans paints excisions from lager entireties. The scenes he paints are only his view on reality. We are always connected to things that are close to us. That is where we focus our attention. The work of Schuurmans shows us there is a lot beyond what we see. That is how he arrives at the layering of things. He introduces space into his paintings. Empty spaces represent everything or nothing. It is a presence and a potency, where anything is still possible. In his series of portraits, the back of the head is missing. He stresses the eyes and the face, the rest remains void. Schuurmans paints how he is looking in the world. We interpret everything we see, but he shows us that everything is still possible before we interpret. Open spaces can be filled up in many ways and show us what we do not know, what we do not see or what is still possible.

March 2021, Indra Devriendt

​

​

​

Wat is of wat zijn kan

​

Besneeuwde boomtoppen in een sluier van mist. Het perspectief benadrukt de hoogte van het bos in een sneeuwtapijt. De uitsnede van het landschap is geschilderd op een tweeluik en wordt onderbroken door het uitzicht op een interieur. In de kamer staat een vrouw vanop de rug gezien in een wit gewaad. Ze kijkt naar beneden. Dat richt onze aandacht op de belijningen in het parket die het perspectief van de bomen volgen totdat horizontale penseelstreken de muur van de kamer aangeven. Het overheersende wit refereert aan de sneeuw, maar breekt eveneens met het landschap door iets warmere tinten die doorschemeren in het interieur. Deze taferelen maken deel uit van panelen die meer dan twee meter hoog paneel zijn en nog geen halve meter breed. Het merendeel van het werk bestaat uit witte, ongedefinieerde vlakken, waarbij een paneel dat voor een ander geplaatst is nog voor bijkomende schaduwen en onderverdelingen zorgt. Dit tweeluik vat meteen diverse aspecten van Joël Schuurmans' werk. Of het nu natuurlijke, stedelijke landschappen of mensen zijn, hij legt breuklijnen bloot. Zijn schilderijen verbeelden een spanning tussen verdeeldheid en verbondenheid. Kan het ene zonder het andere? Daarnaast toont Schuurmans dat er meer is dan het gedefinieerde vlak. Hij schildert wat voor hem aanwezig is, maar hij houdt afwezigheid of mogelijkheden open.

Schuurmans speelt met contrast, begrenzing en overvloeien van het ene in het andere. In zijn landschappen gaat het om natuur en cultuur. Bij de weergave van portretten of lichaamsdelen gaat het om een tweespalt en tevens het verband tussen innerlijk en uiterlijk, zien en voelen, willen en kunnen met de huid als begrenzing. Schuurmans versnijdt beelden en presenteert ze gefragmenteerd. Lijnen vormen breuken doorheen het lichaam of gelaat en gesplitste portretten krijgen een nieuwe samenstelling. De huid confronteert ons met tijdelijkheid en is onze zichtbaarheid naar de buitenwereld. Schoon, lelijk, normaal of afwijkend is slechts wat we zien. Wat schuilt erachter de huid? Wie is die persoon? Schuurmans schildert op paneel maar ook op oude stukken canvas. Het stof is zo versleten dat de oneffenheden een huid op zich vormen. Wat maakt iets of iemand waardevol?

Door ruimtes in ruimtes te schilderen, creëert Schuurmans veel diepte in zijn werk. Er ontstaat een optisch spel van vlakken die voor, naast of achter elkaar zitten. Soms plaatst

hij een beschilderd plexiglas voor zijn schilderij. Hij bewerkt bepaalde reeksen afwisselend met verf en epoxy, wat ook voor een dieptewerking zorgt. Ondanks de opdelingen en contrasten, ontstaat er samenhang in zijn beelden. Kleuren, lijnen of vormen vervloeien in elkaar tot nieuwe krachtige beelden. Schuurmans schildert uitsnijdingen uit een groter geheel. De taferelen die hij schildert, zijn slechts zijn blik op de werkelijkheid. We zijn altijd verbonden met de dingen die dicht bij ons staan en daar gaat ook onze aandacht naartoe, maar Schuurmans toont met zijn werk dat er veel buiten ons gezichtsveld is. Zo komt hij tot de gelaagdheid van de dingen. Hij laat de open ruimte in zijn schilderijen meespelen. Lege vlakken staan voor alles en niets bepaald. Het is een aanwezigheid en een potentie, waar alles nog kan komen of zijn. Bij zijn reeks zelfportretten ontbreekt het achterhoofd. Daar legt hij de nadruk op zijn ogen en aangezicht, de overige ruimte blijft oningevuld. Schuurmans schildert zijn kijken in de wereld. Alles wat we zien, interpreteren we, maar hij toont ons ook alles wat nog kan voor de interpretatie gebeurt. Open ruimtes kunnen elke invulling krijgen en wijzen ons op wat we niet weten, zien of alles wat nog mogelijk is.

​

​

Maart 2021, Indra Devriendt